Γνωρίζετε τον κύριο στην φωτογραφία; Πιθανότατα όχι και δεν σας αδικώ. Άλλωστε ούτε κι εγώ τον γνώριζα μέχρι που έπεσα τυχαία σε ένα άρθρο με την απίστευτη ιστορία του.
Πρόκειται για τον Αμερικανό Πάστορα Asa Kent Jennings. Γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη στις 20/09/1877 και όταν ήταν νεαρός, ασθένησε από μια μορφή φυματίωσης που επηρεάζει τη σπονδυλική στήλη με αποτέλεσμα να μείνει κοντός στο ανάστημα, αλλά και καμπούρης.
Θα μου πείτε, και; Τί το ιδιαίτερο έχει η ιστορία αυτού του ανθρώπου;
Συνεχίζω λοιπόν. Τον Αύγουστο του 1922 ο Jennings έτυχε να εργάζεται στη Σμύρνη και είχε ζήσει από κοντά τα τραγικά γεγονότα της Μικρασιατικής Καταστροφής. Συγκεκριμένα, βρέθηκε στην προκυμαία της Σμύρνης εκείνες τις μέρες που εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες έψαχναν ένα πλοίο, μια βάρκα ή ένα καρυδότσουφλο έστω, για να τους περάσει στα απέναντι Ελληνικά νησιά και να σωθούν.
Ο Ελληνικός στρατός και στόλος είχε προλάβει κατά ένα μεγάλο μέρος του να φύγει, το ίδιο έκανε και ο ύπατος αρμοστής της Σμύρνης Αριστείδης Στεργιάδης φροντίζοντας να... "διασώσει" αυτά που θεωρούσε πιο πολύτιμα, δηλαδή όλα τα χρήματα και τα έγγραφα που είχε στην κατοχή του.
Μόνο κάτι σκόρπια ξένα πολεμικά πλοία από τις ΗΠΑ, την Γαλλία, την Αγγλία και την Ιταλία, παρατηρούσαν από μακριά τους απελπισμένους και καταδιωκόμενους Έλληνες με διαταγές όμως από τις κυβερνήσεις τους να παραμείνουν απαθή...
Ο Jennings βλέποντας το αποτρόπαιο σκηνικό, δε χάνει καιρό. Τρέχει, παρακαλάει, χρησιμοποιεί τις γνωριμίες του αλλά... τζίφος. Κανείς πλοίαρχος δε δέχεται ν' ανεβάσει τους... "ψωριάρηδες" πάνω στο σκάφος του και μάλιστα τζάμπα. Παρόλα αυτά, δε το βάζει κάτω.
Πηγαίνει και βρίσκει τον ίδιο τον Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ και του ζητά ταπεινά να του επιτραπεί να βρει τρόπο να αναχωρήσουν οι Έλληνες από την πόλη.
Παραδόξως αυτός δέχεται, αλλά με τρεις προϋποθέσεις:
1. Ότι αυτό θα γίνει σε διάστημα επτά ημερών
(στην συνέχεια δόθηκαν κι άλλες μέρες).
2. Ότι τα Ελληνικά πλοία που θα τους μετέφεραν, θα έμπαιναν στον κόλπο της Σμύρνης χωρίς να έχουν αναρτημένη την Ελληνική σημαία.
3. Και ότι δε θα έφευγε κανένας άντρας από 17-45 ετών
(ανησυχούσε μην τυχόν και ενταχθούν στον Ελληνικό στρατό και επιχειρήσουν επίθεση για ανακατάληψη της πατρώας γης...).
Αφού εξασφάλισε την άδεια του Κεμάλ, θα έπρεπε να βρει και πλοία. Το πρώτο, ένα Γαλλικό, αρνήθηκε και απέπλευσε άδειο. Ο καπετάνιος του δεύτερου πλοίου, Ιταλικού αυτή τη φορά με την ονομασία "Constantinople", δέχτηκε να επιβιβάσει 2.000 πρόσφυγες έναντι αντιτίμου (ένα σημαντικό μέρος του οποίου πλήρωσε ο ίδιος ο Jennings από την τσέπη του), και έτσι έγινε εφικτή η μεταφορά των πρώτων αυτών προσφύγων στη Μυτιλήνη.
Θα μου πείτε
μπράβο
του, το χρέος του το έκανε και με το παραπάνω, και τώρα μπορεί να επιστρέψει στο... Αμέρικα και να συνεχίσει την ζωή του. Κάποιοι άλλοι θα μπορούσαν να σκεφτούν έτσι, αυτός όμως όχι!Στο λιμάνι της Μυτιλήνης παθαίνει σοκ αντικρίζοντας το σύνολο του Ελληνικού στόλου, περίπου 25 πολεμικά, να κάθεται απραγής, περιμένοντας εντολές.
Πηγαίνει και βρίσκει τον ανώτατο στρατιωτικό διοικητή, τον Στρατηγό Αθανάσιο Φράγκου (1864-1923), τον οποίο παρακαλά ξανά και ξανά, να στείλει τα πλοία του για να σωθεί ο κόσμος, αλλά αυτός αρνείται. Άλλωστε, ο Φράγκου ήταν μέλος μιας ομάδας αξιωματικών, που σχεδίαζαν και εκτέλεσαν τις αμέσως επόμενες ημέρες πραξικόπημα κατά της ελληνικής κυβέρνησης, και η άρνησή του προφανώς συνδέεται και με το πιο πάνω γεγονός, μια και ο στόλος θα ήταν ιδιαίτερα σημαντικός για την επιτυχία του πραξικοπήματος, άρα και εξαιρετικά πολύτιμος για να τον διακινδυνεύσει...
Απελπισμένος, αλλά χωρίς να το βάλει κάτω, πλησιάζει το Ελληνικό θωρηκτό "Κιλκίς", ανεβαίνει πάνω και προς τιμήν του ο κυβερνήτης Ιωάννης Θεοφανίδης τον δέχεται. Δέχεται και να στείλει ένα τηλεγράφημα στην Αθήνα με το οποίο ζητά την άδεια της κυβέρνησης για να αποπλεύσει ο στόλος. Μόνο που το έστειλε νύχτα και ο πρωθυπουργός κοιμάται... Στέλνει και δεύτερο, και τρίτο..., ώσπου τελικά παίρνει την απάντηση ότι δεν είναι εφικτό να αποσταλούν τα πλοία στη Σμύρνη γιατί θα κινδυνεύσουν...
Τότε ο Jennings, έξω φρενών τους στέλνει ένα τελευταίο τηλεγράφημα με το οποίο απειλεί την Ελληνική κυβέρνηση ότι αν δεν λάβει ευνοϊκή απάντηση μέχρι τις 6μμ θα τηλεγραφούσε χωρίς κρυπτογραφημένο κώδικα, έτσι ώστε το μήνυμα να γίνει γνωστό παντού, πως... η Ελληνική κυβέρνηση δεν επέτρεπε σε Ελληνικά πλοία να σώσουν Έλληνες πρόσφυγες, τους οποίους περίμενε βέβαιος θάνατος. Ο εκβιασμός έπιασε!
Λίγο πριν τις 6μμ ήλθε η απάντηση:
"Όλα τα πλοία στο Αιγαίο τίθενται υπό τη διοίκησή σας, ώστε να απομακρύνετε τους πρόσφυγες από τη Σμύρνη". Ο Τζένιγκς είχε γίνει, έστω και για λίγες μέρες "Ναύαρχος" όλου του Ελληνικού στόλου!
Μαζί με τον πλοίαρχο Θεοφανίδη, καλεί τους κυβερνήτες των εκεί αγκυροβολημένων εμπορικών πλοίων σε σύσκεψη στο θωρηκτό. Ορισμένοι αρχικά αρνούνται να συνδράμουν, αλλά τελικά δέχονται μετά την απειλή ότι θα τους περάσει επί τόπου από ναυτοδικείο.
Με το πρώτο φως της ημέρας μια μεγάλη αρμάδα πλοίων με επικεφαλής τον Τζένιγκς επιβιβασμένο στην γέφυρα του υπό Αμερικανική σημαία πλοίου "Προποντίς", ξεκίνησε για το λιμάνι της Σμύρνης. Στο διάστημα των πρώτων αυτών ημερών που είχε ορίσει ο Κεμάλ, διασώθηκαν πολλές δεκάδες χιλιάδες Ελλήνων αλλά και Αρμενίων προσφύγων.
Κατόπιν, ζητήθηκε διορία για άλλες 8 ημέρες, κατά τις οποίες τα Ελληνικά πλοία μετέφεραν και άλλους πρόσφυγες από τα κοντινά λιμάνια του Αϊβαλί, Βουρλών και Τσεσμέ, όπως επίσης και από άλλα λιμάνια από την Συρία μέχρι και τον Εύξεινο Πόντο.
Μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου του 1922 διασώθηκαν συνολικά 300.000 με 500.000 άνθρωποι, (υπάρχουν διαφορετικές εκτιμήσεις για τον ακριβή αριθμό), ενδεχομένως ανάμεσά τους και ο πρόπαππους ή η πρόγιαγια σας.
Το Ελληνικό κράτος μετέπειτα τον όρισε αντιπρόσωπό του στη διάσκεψη της Λωζάνης για τον επαναπατρισμό των αιχμαλώτων πολέμου (παραδόξως το ίδιο έκανε και η Τουρκία) και αργότερα του απένειμε δύο παράσημα, το Σταυρό του Τάγματος του Σωτήρος και το Μετάλλιο Στρατιωτικής Αξίας.
Κι αυτό ήταν...
Σήμερα, στη χώρα στην οποία υπάρχει μνημείο... "Πεσόντων της ΕΡΤ", δεν υπάρχει γι' αυτόν ούτε ένα τόσο δα άγαλμα, ένας δρόμος ή μνεία σε επίσημο έγγραφο που ν' αναφέρει το όνομά του, το οποίο είναι εν πολλοίς άγνωστο.
Έναν... "ξένο" που πιθανότατα έσωσε δεκάδες χιλιάδες Έλληνες!
Με τον Jennings θ' ασχολούμαστε τώρα;
Πηγές:
-Κωνσταντίνος Βουβουδάκης
-Κων/νος Ρίζος Επίτιμος Σχολικός Σύμβουλος Οικονομολόγων
-Γιώργος Μουλάς GreekNews
-Wikipedia
-Horizon Weekly https://cb.run/nsdr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου